Kitap Okuma Alışkanlıklarındaki Değişiklikler!

 Gelişen teknoloji ve dijital platformlar, yaşamımızın her alanını etkilediği gibi kitap okuma alışkanlığımızın şeklini de etkilemeye başladı.

 Bir çok alışkanlığımızın dijitalleşme ile değişmesinden sonra kitap okuma alışkanlıklarımız da değişim göstermeye başladı. Edebiyatın dijital ortama taşınması, e-kitapların yaygınlaşması ve dijital platformlarda sunulan zengin içerik, okuyucuların geleneksel kitap okuma deneyimlerini yeniden şekillendirdi.

 E-kitaplar, basılı kitaplara göre cep telefonu, tablet, bilgisayarın olduğu her yerde taşınabilir ve ekonomik fiziki ve ekonomik seçenekler sunuyor. Dijital platformların sunduğu avantajlar sayesinde okuyucular, her an her yerde kitaba erişim sağlayabiliyor. Özellikle göz yormayan ekran teknolojileri ve kişiselleştirilebilir okuma deneyimi, e-kitapların cazibesini artırıyor. ‘’Dijital teknolojilerle inşa edilmiş e-kitap ve sesli kitap gibi dijital kitaplar, geleneksel kitap formatına alternatif bir okuma formatı oluştururken artırılmış gerçeklik ve sanal gerçeklik teknolojileriyle desteklenmiş yeni kitap formatları geliştirilmeye devam etmektedir’’ (Demir, 2023).

Demir’in Statistica (2021) verilerinden aktardığı bilgiye göre; Türkiye’de e-kitap pazar gelirinin 2023 yılında 5,22 milyon ABD dolarına ulaşacağı tahmin edilirken, 2027 yılına kadar öngörülen pazar hacminin 4,12 milyon ABD doları olması beklenmektedir. Diğer taraftan e-kitap okuyucu sayısının 2027 yılına kadar 3,8 milyon kullanıcıya ulaşması öngörülmektedir. Avrupa e-kitap verileri Türkiye ile kıyaslandığında, Türkiye’de e-kitap geliri, kullanıcı oranı ve pazar gelir hacminin oldukça düşük olduğu görülmektedir.

 Dijital platformların yaygınlaşmasına rağmen, basılı kitapların sunduğu dokunsal deneyim ve nostalji hissi hala önemli bir yere sahip. Sema Bulat Demir’in Okuyay Platformu’ndan (2019) aktardığı üzere ‘’Okuma kültürüne yönelik gerçekleştirdiği araştırmaya göre, Türkiye’de kişisel ilgi ve merakı için basılı kitap okumayı tercih eden okuyucuların oranının %72 olduğu, iş ve okula yönelik okumada da en çok basılı kitap okumayı tercih ettikleri belirtilmiştir.’’ Geleneksel kitap severler için sayfaları çevirmenin, kağıt kokusunun yerini hiçbir dijital deneyim dolduramıyor. Ancak, dijitalleşmenin sunduğu hızlı erişim ve taşınabilirlik gibi avantajlar, okuyucuların tercihlerini şekillendiriyor.

Uydu ve internet teknolojisi sayesinde dünyanın bir ucundaki kütüphanede bulunan bilgilere rahatlıkla ulaşılabilmektedir. Mevcut bilgi, düşünce ve duyguların geniş insan kitlelerine iletilmesi daha kolay olmaktadır. Bu durum öğrencilerin basılı ürünler yerine elektronik araçlara yönelmesini de beraberinde getirmektedir. Derslerde “kitap okuma” yerine “ekran okuma”, “e-kitap okuma” gibi kavramlar daha fazla kullanılmaktadır. E-kitap ile birlikte öğrencilerin okuma beceri, tutum ve alışkanlıkları değişmektedir. (Güneş - Kırmızı, 2014)

Firdevs Güneş’in 2009 yılında çıkardığı Hızlı Okuma ve Anlamı Yapılandırma kitabından alınan bir bilgiye göre; E-kitap okuma son yıllarda çocuk ve gençler arasında hızla yayılmaktadır. Bu konuda ABD’de Book Industry Study Group tarafından yapılan bir araştırmada genç okuyucuların % 47’sinin bilgisayar ekranından, % 32’sinin Amazon Kindle (e-kitap) ,% 21’inin iPhone ve iPod Touch, % 9’unun da cep telefonu ekranından okuduğu görülmüştür. Benzer bir araştırma Fransa’da yapılmış, 15-24 yaşındaki gençlerin zamanlarını nasıl geçirdikleri araştırılmıştır. Araştırmada Fransız gençlerin her gün 3.5 saat TV ya da bilgisayar karşısında oldukları, kâğıt kitapla ise sadece 10 dakika vakit geçirdikleri ortaya çıkmıştır.